Eigenlijk leeft een mens continu in systemen. Op het werk, in de straat waar je woont, de economie waarvan je onderdeel bent of het land waar je verblijft.
Ook een familie is een systeem. In dit familiesysteem waarin je opgroeit, neem je bewust en ook onbewust een plek in. Vanuit deze plek in jouw familiesysteem neem je veronderstellingen over en creëer je overtuigingen, met name over jezelf. Die veronderstellingen en overtuigingen kunnen in je latere leven erg belemmerend werken, zeker als je je er niet bewust van bent.
‘Systemische opstellingen’ is een methodiek waarmee je een thema of een situatie aan de hand van een vraag kunt kijken. Bewuste en onbewuste factoren komen naar voren, worden helder en daardoor beïnvloedbaar. Er is daarbij geen noodzaak om te analyseren of te psychologiseren.
De meest bekende werkvorm van systemische opstellingen is de familieopstelling waarbij onderzocht wordt of huidige belemmeringen in het persoonlijk leven of in relaties voortkomen uit eerdere gebeurtenissen in de familie. Zeker bij familieopstellingen in een groep ontvouwt zich jouw verhaal en krijg je inzicht in de actoren binnen jouw familiesysteem. Dat laatste heeft weer invloed op de conclusies en overtuigingen die jij over jezelf hebt uitgeroepen.
Daarnaast kun je ook een loopbaanopstelling doen rond werk- of beroepskeuze, een organisatieopstelling rond samenwerkings- of effectiviteitsvragen, of een gezondheidsopstelling rond ziekte en chronische klachten.
Opstellingen kunnen met een tafelopstelling of met een groep mensen worden gedaan.
Met een tafelopstelling maak je door middel van kleine figuren op tafel een opstelling van jouw systeem, ook weer aan de hand van een vraag. De opstelling is een instrument om een innerlijke werkelijkheid en de context ervan na te bootsen, zodat (innerlijk) iets kan veranderen.
Tafelopstellingen kunnen een goed overzicht geven van dit innerlijk en van de plaats die familieleden, collega’s, klanten, geld, ziekte, gevoelens of andere aspecten innemen. De belemmeringen en stagnaties, die vaak op de achtergrond spelen en niet direct zichtbaar zijn, worden dan duidelijk. De beweging die in de opstelling ontstaat, helpt meestal om bestaande situatie te accepteren en een verandering tot stand te brengen.
Bij een groepsopstelling is een groep mensen betrokken waarbij in eerste instantie een representant van de vragensteller wordt opgesteld evenals representanten die staan voor personen of fenomenen die zij vertegenwoordigen. Representanten geven inzicht in familieleden, collega’s, klanten, geld, ziekte, gevoelens of andere aspecten.